Nguyệt thực là một hiện tượng thiên văn kỳ thú trong vũ trụ mà con người có thể quan sát từ Trái đất. Vậy nguyệt thực là gì? Nguyệt thực xảy ra khi nào? Sự khác biệt giữa nguyệt thực và nhật thực là gì? Những thông tin được chia sẻ trong các bài viết dưới đây của super8houston.net sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng này.
I. Nguyệt thực là gì
Nguyệt thực đã có từ rất lâu đời và có nhiều huyền thoại khác nhau để giải thích cho hiện tượng nguyệt thực. Đối với người Ai Cập cổ đại, họ cho rằng nguyệt thực là do một thời gian ngắn mặt trăng bị một con lợn nái khổng lồ nuốt chửng.
Một số nền văn hóa khác coi nguyệt thực là do các loài động vật khác nuốt chửng. Truyền thống của người Maya tin rằng mặt trăng đã bị báo đốm Mỹ nuốt chửng, vì vậy hãy điền vào sơ đồ.
Người Trung Quốc cổ đại tin rằng nó đã bị “ăn” bởi một con cóc ba chân. Ở Việt Nam cũng có truyền thuyết về nguyệt thực liên quan đến truyền thuyết “gấu ăn mặt trăng”.
Nhưng chúng chỉ là huyền thoại do con người tạo ra và tưởng tượng ra. Trên thực tế, nguyệt thực là một hiện tượng thiên văn, xảy ra khi mặt đi lên đi vào kim tự tháp bóng của Trái đất và ở phía bên kia của Mặt trời.
Mặt Trăng không thể tự phát ra ánh sáng, nhưng Mặt Trăng có thể nhìn thấy được vì nó phản chiếu ánh sáng Mặt Trời chiếu từ bề mặt của nó. Do đó, nguyệt thực xảy ra khi Mặt trăng-Trái đất-Mặt trời thẳng hàng hoặc gần thẳng hàng và Trái đất ở giữa.
Khi đó, mặt trăng bị trái đất che khuất nên không thể tiếp nhận và phản xạ ánh sáng từ mặt trời. Theo quỹ đạo thay đổi của Mặt trăng, nguyệt thực chỉ xảy ra vào ngày trăng tròn hay còn gọi là trăng tròn theo lịch âm.
Đó cũng là lý do vì sao nguyệt thực thường xảy ra vào đêm rằm. Có ít nhất hai lần nguyệt thực và hai lần nguyệt thực mỗi năm. Tùy từng năm, con số này có thể lớn hơn nhưng sẽ không quá 8 lần trong năm.
II. Các loại nguyệt thực
1. Nguyệt thực toàn phần
Hiện tượng này được nhiều người mong đợi, bởi nó mang vẻ đẹp hoàn mỹ và sức hút đặc biệt. Hiện tượng này xảy ra khi Mặt trăng di chuyển về vùng tối của Trái đất. Khi đó, Mặt Trăng-Trái Đất-Mặt Trời nằm trên một đường thẳng, và Mặt Trăng bị Trái Đất bao phủ hoàn toàn.
Trong một lần nguyệt thực, chỉ những tia có bước sóng đủ dài để tia sáng đỏ của mặt trời chiếu tới mặt trăng mới có thể tới được mặt trăng. Do tán xạ Rayleigh, các tia có bước sóng ngắn không thể tới được. Do đó, mặt trăng chỉ có thể phản chiếu ánh sáng màu đỏ này.
Khi nhìn từ mặt đất, chúng ta có thể thấy mặt trăng là hiện tượng có màu đỏ sẫm gọi là nguyệt thực màu đỏ, tức là trăng máu. Một lần nguyệt thực toàn phần kéo dài tới 104 phút (tình trạng này thường xuyên tái diễn).
2. Nguyệt thực một phần
Nguyệt thực một phần xảy ra khi Mặt trời, Trái đất và Mặt trăng gần như nằm trên một đường thẳng. Lúc này, Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất một phần, ánh sáng Mặt Trăng đã hoàn toàn biến mất, có thể nhìn thấy bóng đen hoặc đỏ sẫm của Trái Đất bao phủ Mặt Trăng. Nguyệt thực một phần thường xảy ra trước và sau nguyệt thực toàn phần và kéo dài khoảng 6 giờ.
III. Sự khác nhau giữa hiện tượng nhật thực và nguyệt thực
1. Thời gian xuất hiện
Nhật thực và nguyệt thực đều là những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú trong vũ trụ. Cả hai hiện tượng này đều xảy ra khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm trên một đường thẳng.
Tuy nhiên, vị trí của Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất trong hai hiện tượng là khác nhau. Như sau:
Nhật thực xảy ra khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất nằm trên hoặc gần trên một đường thẳng. Lúc này, mặt trăng nằm giữa mặt trời và trái đất nên mặt trăng bị che một phần hoặc toàn bộ ánh sáng mặt trời chiếu sáng trái đất.
Từ đó dẫn đến hiện tượng “bóng tối giữa trưa”, hay còn gọi là nguyệt thực. Nguyệt thực xảy ra khi Trái đất, Mặt trời và Mặt trăng nằm trên một đường thẳng và Trái đất nằm ở giữa.
Mặt trăng chỉ phản chiếu ánh sáng mặt trời và không có khả năng tự phát sáng. Vì vậy, khi trái đất ở giữa, nó đã ngăn không cho tất cả ánh sáng mặt trời chiếu tới mặt trăng. Từ đó xuất hiện nguyệt thực.
2. Cách phân loại
Nhật thực được chia như sau: Nhật thực toàn phần: Xảy ra khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất cùng nằm trên một đường thẳng. Mặt trăng gần Trái đất đến mức nó bao phủ toàn bộ Mặt trời.
Nhật thực một phần: Xảy ra khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất không hoàn toàn thẳng hàng. Khi đó, mặt trăng chỉ có thể che khuất một phần mặt trời.
Nhật thực hình khuyên: Xảy ra khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất đều nằm trên một đường thẳng, nhưng Mặt trăng ở xa Trái đất đến mức không thể che hết Mặt trời, chỉ tạo thành một chấm đen ở giữa.
Nguyệt thực cũng được chia thành ba loại: toàn phần, một phần và chu kỳ. Nội dung cụ thể của từng loại nguyệt thực, được chia sẻ rất rõ ràng trong chuyên mục “Các loại nguyệt thực”.
3. Số lần xuất hiện
Nhật thực thường xảy ra ít nhất 2 lần trong năm, tối đa là 5 lần. Mặt khác, nguyệt thực chỉ xảy ra một hoặc hai lần trong năm. Trong vòng 5 năm có một năm không có nguyệt thực. Trong lịch sử thiên văn học, chưa có lần nào nguyệt thực và nhật thực xảy ra một năm.
Ngoài ra, hiện tượng nguyệt thực thường không dễ thấy nhưng lại tối hơn nhiều so với hình ảnh mặt trăng thực tế nên dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Vì vậy, bạn có thể xem nguyệt thực mà không cần thiết bị thiên văn.
Bên cạnh đó, nguyệt thực thường kéo dài trong vài giờ nên cũng đủ thời gian để chúng ta chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp của nó. Trong khi đó, nguyệt thực chỉ kéo dài vài phút.
Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn đọc hiểu được nguyệt thực là gì và sự khác biệt giữa nguyệt thực và nhật thực. Nếu bạn có thêm thông tin chia sẻ về hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này, hãy để lại thông tin cho chúng tôi bằng cách bình luận bên dưới nhé! Chúng tôi luôn tiếp nhận những kiến thức mới từ bạn đọc và sẵn sàng hoàn thiện hơn nữa các bài viết của mình!